H κατάλυση (ablation) της κολπικής μαρμαρυγής είναι μία ελάχιστα επεμβατική θεραπεία χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής. Με βάση τις μέχρι τώρα μελέτες και την κλινική εμπειρία η κατάλυση είναι η αποτελεσματικότερη θεραπεία για την ελάφρυνση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η κατάλυση άρχισε να εφαρμόζεται από τα τέλη του περασμένου αιώνα και πέρασε από αρκετά στάδια ιατρικών και τεχνολογικών εξελίξεων. Η εικοσαετής αυτή η εμπειρία κατέληξε στο να θεωρούμε σήμερα ότι η αποτελεσματικότερη τεχνική είναι η ηλεκτρική απομόνωση των περιοχών γύρω από τις πνευμονικές φλέβες του αριστερού κόλπου.
Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές που περιλαμβάνουν διαφόρων ειδών πηγές ενέργειας. Η αρχικά χρησιμοποιούμενη πηγή ενέργειας είναι η χορήγηση μέσω ειδικού καθετήρα (ενός μικροσκοπικού καλωδίου) υψίσυχνου εναλλασσόμενου ρεύματος (σε συχνότητα 450- 500 kHz) που αναφέρεται ως RF ενέργεια ή RF ablation.
Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί μια διαφορετική μέθοδος απομόνωσης του στομίου των πνευμονικών φλεβών, η κατάλυση με μπαλόνι κρυο-ενέργειας (Cryo-balloon ablation). To μπαλόνι κρύο ενέργειας εισάγεται στον αριστερό κόλπο, εκπτύσσεται και προωθείται προς την πνευμονική φλέβα εμφράσοντας το στόμιό της. Στη συνέχεια, ψύχεται στους -50 βαθμούς Κελσίου προκαλώντας την επιθυμητή βλάβη στο κολπικό μυοκάρδιο που βρίσκεται γύρω από το στόμιο της πνευμονικής φλέβας. Έτσι επιτυγχάνεται η ηλεκτρική απομόνωση.
Οι μέχρι τώρα μελέτες έχουνε δείξει ότι και οι δύο μέθοδοι κατάλυσης είναι ισάξιες ως προς το τελικό αποτέλεσμα της απομόνωσης των πνευμονικών φλεβών αλλά και του απώτερου κλινικού αποτελέσματος.
Το ποια μέθοδο θα επιλέξουμε θα καθοριστεί από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, καθώς κάθε μέθοδος παρουσιάζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, που πρέπει να ληφθούν υπόψη εξατομικεύοντας σε κάθε περίπτωση.
Συνοπτικά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε τεχνικής αναφέρονται παρακάτω:
Κατάλυση με RF ενέργεια:
Πλεονεκτήματα:
- Είναι η διαχρονικά κατεξοχήν χρησιμοποιούμενη μέθοδος με μεγάλο χρονικό διάστημα κεκτημένης εμπειρίας.
- Η απομόνωση της κάθε πνευμονικής φλέβας μπορεί να επιβεβαιωθεί στο πέρας της επέμβασης μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας με πολύ λεπτομερή και αξιόπιστο τρόπο.
- Η πιθανή ύπαρξη περιοχών αρρυθμίας εκτός των πνευμονικών φλεβών μπορεί να χαρτογραφηθεί και να θεραπευθεί άμεσα σε αντίθεση με τη χρήση κρυοενέργειας.
- Σε περιπτώσεις εμμένουσας κολπικής μαρμαρυγής που πιθανόν απαιτείται παρέμβαση και θεραπεία και σε περιοχές εκτός των πνευμονικών φλεβών η RF κατάλυση είναι πιθανόν η τεχνική εκλογής.
- Με τη χρήση RF ενέργειας αποφεύγετε η παράλυση η πάρεση του φρενικού νεύρου κάτι που αποτελεί επιπλοκή στο 5% περίπου σε περίπτωση χρήσης Cryo-balloon.
- Η χορήγηση ακτινοβολίας στον ασθενή είναι μικρότερη διότι στην RF κατάλυση χρησιμοποιείται πάντα και σύστημα τρισδιάστατης χαρτογράφησης και μη ακτινοσκοπικής καθοδήγησης.
Μειονεκτήματα:
- Η χρονική διάρκεια της επέμβασης είναι μεγαλύτερη από ότι με τη χρήση Cryo-balloon.
- Παρότι το ποσοστό επιπλοκών μεταξύ των δύο επεμβάσεων δεν έχει σημαντικές διαφορές, φαίνεται στις διάφορες σειρές πως υπάρχει μία ελαφρώς μεγαλύτερη πιθανότητα καρδιακού επιπωματισμού. Ωστόσο, σε εργαστήρια με μεγάλη εμπειρία στην RF κατάλυση η επιπλοκή του καρδιακού επιπωματισμού είναι εξαιρετικά μικρή.
- Η ενόχληση κατά τη διάρκεια της θεραπείας είναι μεγαλύτερη και συνήθως απαιτείται βαθύτερη καταστολή.
Κατάλυση με Κρυο-ενέργεια (Cryo-baloon ablation):
Πλεονεκτήματα:
- Ο χρόνος της επεμβάσεως είναι μικρότερος.
- Τεχνικά η επέμβαση είναι λιγότερο απαιτητική και μπορεί να γίνει και από λιγότερο έμπειρους γιατρούς.
- Η ενόχληση κατά τη διάρκεια της θεραπείας υφίσταται για λιγότερο χρόνο και η επέμβαση μπορεί να γίνει χωρίς καθόλου ή με μία ήπια καταστολή.
Μειονεκτήματα:
- Σε αντίθεση με την RF κατάλυση υπάρχει ο κίνδυνος της παράλυσης του φρενικού νεύρου, κάτι που θα προκαλέσει άνοδο του σύστοιχου ημιδιαφράγματος (συνήθως δεξιού). Στις περισσότερες περιπτώσεις η βλάβη αυτή αποκαθίσταται με την πάροδο του χρόνου.
- Η συνολικά χορηγούμενη ακτινοβολία είναι μεγαλύτερη.
- Οι μέθοδοι επιβεβαίωσης της πλήρους απομόνωσης αμέσως μετά τη θεραπεία είναι λιγότερο ακριβείς από αυτές που χρησιμοποιούνται στην RF κατάλυση.
- Σε περιπτώσεις εμμένουσας κολπικής μαρμαρυγής όπου χρειάζεται παρέμβαση και σε άλλα σημεία, εκτός των πνευμονικών φλεβών, η κατάλυση με cryo-balloon είναι πιθανόν ανεπαρκής.
- Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της κατάλυσης προκύψει κολπική ταχυκαρδία είναι αδύνατη η χαρτογράφηση και η θεραπεία της αρρυθμίας αυτής. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να αλλάξει το σύστημα, να χρησιμοποιηθεί RF κατάλυση, κάτι που αυξάνει σημαντικά τον χρόνο και το κόστος της επέμβασης.
Συμπερασματικά, σε κάθε ηλεκτροφυσιολογικό εργαστήριο που διενεργεί επεμβάσεις κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής, θα πρέπει να είναι διαθέσιμες και οι δύο μέθοδοι και να επιλέγεται αυτή η οποία είναι καταλληλότερη ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς. Εάν ιατρικά κριθεί ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο τεχνικές με την ίδια πιθανότητα επιτυχίας, τότε μπορεί να ληφθεί υπόψη και η προτίμηση του ασθενούς, αφού εκτεθούν αναλυτικά τα χαρακτηριστικά της κάθε μεθόδου.