Τι είναι;
Η κοιλιακή μαρμαρυγή είναι η σοβαρότερη μορφή κοιλιακής ταχυαρρυμίας. Ο καρδιακός ρυθμός είναι τόσο γρήγορος (>300/λεπτο), χαώδης και άρρυθμος που, επί της ουσίας, δεν επιτελείται καρδιακή συστολή. Εάν δεν αποκατασταθεί άμεσα ο θάνατος επέρχεται μέσα σε ελάχιστα λεπτά.
Η κοιλιακή μαρμαρυγή αποτελεί τον συνηθέστερο μηχανισμό του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου.
Διαφέρει από την ασυστολια την ισοηλεκτρική γραμμή καθώς στην κοιλιακή μαρμαρυγή υπάρχει ηλεκτρική δραστηριότητα στις κοιλίες της καρδιάς, έστω και αν αυτή δεν μπορεί να εξασφαλίσει καρδιακή συστολή.
Αιτίες
Στις αιτίες της κοιλιακής μαρμαρυγής περιλαμβάνονται όλες οι καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν αιφνίδιο καρδιακό θάνατο μέσω αυτής της αρρυθμίας, δηλαδή:
- οξύ έμφραγμα ή ισχαιμία μυοκαρδίου
- μυοκαρδιοπάθεια
- μυοκαρδίτιδα
- υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
- βαλβιδική καρδιοπάθεια
- συγγενείς καρδιακές νόσοι
- Κληρονομικά πρωτοπαθή αρρυθμικά σύνδρομα (σύνδρομο Brugada, σύνδρομο Long QT κα.)
- ηλεκτρολυτικές και μεταβολικές διαταραχές
- τοξικότητα φαρμακων
- φυσικά αίτια (ηλεκτροπληξία, τραυματισμός)
Επιπρόσθετα, κοιλιακή μαρμαρυγή μπορεί να επέλθει ως τελικό, καταληκτικό συμβάν στο τελικό στάδιο μιας καρδιακής νόσου που έχει καταλήξει σε βαριά καρδιακή ανεπάρκεια.
Αντιμετώπιση
Η άμεση θεραπεία της κοιλιακής μαρμαρυγής, που πρέπει να γίνει κατά το δυνατόν γρηγορότερα, είναι η απινίδωση, η χορήγηση δηλαδή, μέσω ενός εξωτερικού απινιδωτή, ηλεκτρικού ρεύματος που θα επαναφέρει τον καρδιακό ρυθμό. Όσο πιο καθυστερημένα γίνει η απινίδωση τόσο πιο δύσκολα μπορεί να επανέλθει ο καρδιακός ρυθμός. Πιθανόν θα απαιτηθεί διενέργεια καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) (βλ. αιφνίδιος θάνατος)
Μετά το αναταχθέν επεισόδιο, πρέπει να γίνει ένας ενδελεχής έλεγχος που θα αναδείξει τις αιτίες που το προκάλεσαν.
Εάν καθοριστεί η αιτία και διαγνωστεί καρδιακή νόσος που οδήγησε στην κοιλιακή μαρμαρυγή, θα πρέπει να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να μειωθεί, κατά το δυνατόν, ο μελλοντικός κίνδυνος του θανάτου.
Σε αυτά ενδεικτικά περιλαμβάνονται:
- φαρμακευτική αγωγή: β-αποκλειστές, αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (αΜΕΑ), στατίνες
- εμφύτευση απινιδωτών και αμφικοιλιακών συστημάτων (βλ. απινιδωτές, αμφικοιλιακά στστήματα)
- χειρουργικές επεμβάσεις (bypass, χειρουργική διόρθωση βαλβιδοπαθειών)
Ένα πολύ ενθαρρυντικό γεγονός είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση της προγνώσεως και τη μείωση του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου κάτι που έχει οδηγήσει σε αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης των καρδιοπαθών